Preventief beleid kerkelijke organisaties (CIO)
De Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) is een instrument van de overheid om uw kerkgenootschap te helpen om een veilige sociale omgeving te creëren. Het is niet wettelijk verplicht. Er zijn inmiddels wel veel landelijke kerkgenootschappen die hun lokale gemeenschappen adviseren of voorschrijven om met VOG’s te werken.
Wat sociale veiligheid in de kerk inhoudt en welke rol VOG's hierbij spelen, kunt u zien in onderstaande video:
Maak werk van sociale veiligheid in jouw kerk
Elke kerk moet een plek zijn waar leden zich veilig voelen.
Als bestuurder draag je zorg voor die veiligheid.
Maar wat weet je eigenlijk van de achtergrond van je vrijwilligers?
Is er in jouw kerk nooit sprake van grensoverschrijdend gedrag?
Is er een luisterend oor voor iemand die zijn verhaal kwijt wil?
Wellicht denk je:
‘Het is hier ons kent ons, we kennen elkaar al zo lang...
We krijgen nooit klachten, dat soort dingen spelen niet bij ons.
Wie moet dit dan oppakken? Onze vrijwilligers doen al zo veel!
Door sociale veiligheid goed te regelen, neem je als kerk verantwoordelijkheid voor het welzijn van de medekerkleden.
Door bijvoorbeeld referentiechecks te doen en gratis VOG’s aan te vragen, ken je de achtergrond van je vrijwilligers beter.
Met duidelijke gedragsregels weet iedereen waar ze zich aan moeten houden en kun je mensen daarop aanspreken.
En als er iets gebeurt, is het fijn dat kerkleden hun ervaring kunnen delen met een vertrouwenscontactpersoon.
Benieuwd naar wat je nog meer kunt doen aan sociale veiligheid in jouw kerk?
Ga naar www.eenveiligekerk.nl voor meer informatie.
Dit is een productie van CIO. Video: Creative Beards; Tekeningen: Andre Slob
Voorwaarden
Aan het aanvragen van een VOG zijn in principe kosten verbonden. Onder bepaalde voorwaarden stelt de overheid echter een VOG gratis ter beschikking. Om voor een gratis VOG in aanmerking te komen, moet dus aan bepaalde voorwaarden worden voldaan.
- U voert als geloofsgemeenschap een VOG-beleid uit dat door uw landelijke Kerkgenootschap is vastgesteld. Als er geen landelijk VOG-beleid is gemaakt, moet uw lokale geloofsgemeenschap in een eigen VOG-beleid voorzien;
- U verwijst op uw website naar het VOG-beleid dat u uitvoert;
- U vraagt de VOG aan voor een vrijwilliger die met minderjarigen of kwetsbare personen werkt.
Voldoet u niet aan de voorwaarden? Dan kunt u geen gebruik maken van de gratis VOG.
Het VOG-beleid binnen uw kerkgenootschap
Uw kerkgenootschap heeft op basis van het Kerkelijk Statuut of intern(e) beleid(sregels) misschien één centraal VOG-beleid opgesteld. Dit is bijvoorbeeld het geval binnen het R.-K. Kerkgenootschap. Informeer daarom eerst naar het beleid dat voor uw kerkgenootschap geldt. De contactpersoon van uw kerkgenootschap kan u informeren of er centraal beleid is ontwikkeld.
Indien er geen centraal beleid voor uw kerkgenootschap is, kunt u eigen lokaal VOG-beleid vaststellen dat voor uw kerkgenootschap geldt. Let op: aan het VOG-beleid zijn bepaalde eisen verbonden.
Een verwijzing op uw eigen website naar het VOG-beleid
Op uw website moet een verwijzing staan naar uw VOG-beleid. Naar welk beleid verwezen wordt, is afhankelijk van het antwoord op de vraag of het VOG-beleid binnen uw kerkgenootschap voor alle geloofsgemeenschappen centraal is geregeld.
Is er binnen uw kerkgenootschap landelijk voorzien in een VOG-beleid? Dan is het voldoende om op uw website een verwijzing met een link op te nemen naar het VOG-beleid op de website van uw landelijke kerkgenootschap. R.-K. Parochies kunnen dus verwijzen naar het beleid op de website van de RK kerk. Zo wordt het voor buitenstaanders duidelijk welk beleid u volgt.
Is er in uw kerkgenootschap niet landelijk voorzien in een VOG-beleid? Dan dient u een eigen VOG-beleid te ontwikkelen en deze integraal te publiceren op uw eigen website.
Voorwaarden waarop uw beleid wordt getoetst
Om in aanmerking te komen voor de Regeling, moet u minimaal twee van de drie onderstaande zaken geregeld hebben. Dit zijn de voorwaarden waarop uw beleid wordt getoetst door het CIBG, de uitvoeringsorganisatie van het ministerie van VWS:
1. Zijn er gedragsregels?
Gedragsregels zijn richtlijnen op papier (of digitaal) voor de omgang tussen vrijwilligers en kwetsbare mensen. Deze regels geven aan waar de grenzen liggen in het contact. Het gaat om een formeel document dat ondertekend wordt door vrijwilligers en medewerkers. Ondertekende gedragsregels kunnen, in geval van seksueel grensoverschrijdend gedrag, helpen in een juridisch (strafrechtelijk of tuchtrechtelijk) traject. Op de website van de RK kerk kunt u alles lezen over gedragsregels en de gedragscode.
2. Heeft u een aannamebeleid?
Een pleger van grensoverschrijdend gedrag herken je niet aan het uiterlijk. Vaak zijn het heel voorkomende en aardige mensen die zich binnen korte tijd onmisbaar weten te maken. Bekend is dat ze situaties opzoeken waarin ze makkelijk in contact komen met kwetsbare mensen. Daarbij maken ze gebruik van de welwillendheid en het vertrouwen van een organisatie. Daarom is het belangrijk uw vrijwilligers echt te selecteren. Een doordacht en kritisch aannamebeleid kan een hoop problemen voorkomen.
Een goed aannamebeleid omvat minimaal:
- een intakegesprek
- de verplichting een VOG te overhandigen als de vrijwilliger gaat werken met kwetsbare mensen.
Lees meer over het aannamebeleid op de website van de RK kerk.
3. Is er een vertrouwens(contact)persoon?
Bij een vertrouwenscontactpersoon kunnen vrijwilligers, betaalde medewerkers, minderjarigen, kwetsbare mensen en bijvoorbeeld ouders terecht met hun vermoedens of kennis van grensoverschrijdend gedrag. De vertrouwenscontactpersoon is erg belangrijk om het melden van (vermoedens van) grensoverschrijdend gedrag makkelijker te maken. Ook voor degene die wordt beschuldigd van ongewenst gedrag is een (tweede) vertrouwenscontactpersoon belangrijk. Een vertrouwenscontactpersoon moet goed bekend en bereikbaar zijn binnen de organisatie.
Vermeld daarom contactgegevens op uw website of bijvoorbeeld in uw eventuele nieuwsbrief, maar let op de privacy van de contactpersonen.In verband met de bescherming van deze mensen adviseren we een algemeen e-mailadres zoals vertrouwenspersoon@lokalekerk.nl.
Lees meer over vertrouwens(contact)personen op de website van RK kerk.